Μέσα Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας - Ὁρισμοὶ καὶ Προτάσεις
Ἡ ΕΡΤ ὀφείλει καὶ πρέπει νὰ ἀντικαταστήσει τὴν «Ἀρχαία Ἀγορά».
Μερικοὶ ὁρισμοὶ εἶναι ἀπαραίτητοι προτοῦ διατυπώσουμε κάποιες προτάσεις, μὲ ἀφορμὴ τὸ ξαφνικὸ κλείσιμο τῆς Ἑλληνικῆς Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (ΕΡΤ).
Ὁρισμοὶ 1 -- προϊόντος (ὡς ἐπίθετα στὸ οὐσιαστικό: προϊόν)
- Ἀνθρώπινο: Τὸ παραγόμενο προϊὸν στὴν τέχνη, τὴν γλῶσσα, τὴν φιλοσοφία, τὴν Μουσική, τὰ μαθηματικά, τὶς ἐπιστῆμες κ. λπ., τὸ ὁποῖο ξεφεύγει κάθε τόπο, χρόνο καὶ κοινωνία, καὶ εἶναι ἀνοικτὸ καὶ κτῆμα ὅλης τῆς Ἀνθρωπότητας (π.χ. τὸ πυθαγόρειο θεώρημα, κλασσικὲς μελωδίες).
- Κοινωνικό: ὁτιδήποτε παράγεται ἀπὸ τὴν συμμετοχὴ ὅλων τῶν μελῶν τῆς κοινωνίας, καὶ τὸ ὁποῖο ἐπιστρέφεται στὰ μέλη της μὲ στατιστικὴ δικαιοσύνη. Π.χ. ἀσφάλεια, ὑγιεία, παιδεία κ. λπ.. Τὸ «κοινωνικὸ προϊὸν» δὲν ἰδιωτικοποιεῖται, οὔτε ἐμπορευματοποιεῖται.
- Κοινοτικό: τὸ ἀναφερόμενο στὴν κοινότητα ὅπως αὐτὴ προσδιορίζεται ἢ αὐτοπροσδιορίζεται μέσα στὴν κοινωνία, δηλαδὴ τὸ συλλογικῶς παραγόμενο προϊὸν μιᾶς κοινότητος (ὑποσυνόλου τῆς κοινωνίας) ἀπαραίτητο καὶ ζωτικὸ γιὰ τὰ μέλη τῆς κοινότητας.
- Δημόσιο: κάθε «ἀνθρώπινο», «κοινωνικό», «κοινοτικὸ» προϊόν, στὸ ὁποῖο δυνητικὰ κάθε μέλος τῆς κοινωνίας, ὑπὸ κάποιους ὅρους, ἔχει πρόσβαση, π.χ. οἱ πλατεῖες, τὰ πάρκα, οἱ δρόμοι, τὰ νοσοκομεῖα, τὰ σχολεῖα, τὰ δάση, τὰ ποτάμια, οἱ παραλίες κ. λπ., καὶ ὑπὸ ὅρους καὶ τὸ «ἰδιωτικό», ὅταν αὐτὸ ἐκ φύσεως ἐξυπηρετεῖ τὸν ὅποιον πολίτη, π.χ. οἱ καρέκλες ἑνὸς καφενείου, μαγαζιά, ἑστιατόρια κ. λπ. Τὸ Δημόσιο εἶναι σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ ἀτομικό/προσωπικὸ ἀφ' ἑνὸς καὶ μὲ τὸ ἰδιοκτησιακῶς παραγόμενο προτοῦ βγεῖ στὴν «δημόσια ἀγορὰ» ἀφ' ἑτέρου.
- Κρατικό: ὅ,τι ἀνήκει στὸ κράτος ἢ ἀνήκει στὴν διαχείριση αὐτοῦ· ἐν δυνάμει ὅλο τὸ Δημόσιο.
- Κυβερνητικό: τὸ μέρος τοῦ κρατικοῦ ποὺ ἀναφέρεται στὴν διοίκηση (κυβέρνηση).
- Λαϊκό: ὁτιδήποτε μπορεῖ νὰ ἐγγράψει κάτι σημαντικὸ στὴν συνείδηση τοῦ μέσου πολίτη.
Ὁρισμοὶ 2 -- Τὰ οὐσιαστικὰ Πολιτεία, Ἐξουσία, Κυριαρχία
- Πολιτεία: ἡ συγκροτημένη μὲ νόμους καὶ σύνταγμα κυρίαρχη κοινωνία.
- Ἐξουσία: ἡ ἐκτροπὴ τῆς «κοινωνικῆς πολιτικῆς ὀργάνωσης» σὲ αὐταρχικὴ δομὴ παραγωγῆς δικαίου καὶ ἐπιβολῆς του, ἐλέῳ Θεοῦ.
- Κυριαρχία: ἡ ἐκτροπὴ τῆς ὀργάνωσης τῆς παραγωγῆς προϊόντων σὲ μιὰν αὐταρχικὴ δομὴ τέτοια, ὥστε τὸ παραγόμενο προϊὸν νὰ μὴν ἐλέγχεται ἀπὸ τὴν συντεταγμένη Πολιτεία καὶ τοὺς νόμους της.
Ορισμοὶ 3 -- Συνείδηση
- Συνείδηση: τὸ σύνολο καί τοῦ «Συνειδητοῦ» καί τοῦ «Ἀσυνειδήτου» ἑνὸς ἀτόμου.
- Ἀσυνείδητο: ὅλες οἱ δομὲς τοῦ βιολογικοῦ «γίγνεσθαι», ἔνστικτα καὶ ὁρμὲς αὐτοσυντήρησης καὶ ἀναπαραγωγῆς, τὶς ὁποῖες τὸ ἄτομο δὲν τὶς ἐλέγχει.
- Συνειδητό: εἶναι τὸ μέρος ἐκεῖνο τῆς συνείδησης, τὸ ὁποῖο τὸ ἄτομο καί καλλιεργεῖ καί ἐλέγχει, μὲ τὴν σκέψη, τὴν νόηση καὶ τὴν παιδεία του, μὲ ἴδιον λόγο καὶ μὲ δράση.
Ορισμοὶ 4 -- Μέσα Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας
- Ἐπικοινωνία: τὸ κυρίαρχο στοιχεῖο καὶ ὁ στόχος κάθε Ἀνθρώπου γιὰ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ἀτομικῆς καὶ κοινωνικῆς ὑπάρξεως καὶ συνέχειας, μέσῳ τῆς ἀνταλλαγῆς πληροφοριῶν.
- Πληροφορία: ὁτιδήποτε ἐπιβεβαιώνει τὸ πιθανό, τὸ ὁποῖο εἶναι καὶ ὁ στόχος τῆς ἐπικοινωνίας (ἄρση τῆς ἀβεβαιότητος).
- Μέσα Ἐπικοινωνίας: ὅ,τι χρησιμοποιεῖ ὁ Ἄνθρωπος γιὰ τὴν ἐπικοινωνία του, βασικὴ καὶ ζωτικὴ λειτουργία τοῦ ὡς Πολίτου, δηλαδὴ ἀνάγνωση, γραφή, τυπογραφία, βιβλία, περιοδικά, τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο, τηλέφωνο κ. λπ.
- Μέσα Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας μιᾶς κοινωνίας: εἶναι ἡ τεχνολογικὴ πλατφόρμα τῆς κάθε ἱστορικῆς στιγμῆς (ἐποχῆς) πάνω στὴν ὁποία διακινοῦν πληροφορίες οἱ φυσικοὶ φορεῖς (πολῖτες) τῆς κοινωνίας γιὰ διαφόρους καὶ ποικίλους σκοπούς, καὶ μὲ διαφόρους τρόπους ἐκφορᾶς, ὅπως τέχνες, ἐπιστῆμες, ἰδεολογίες, ἐντολές, ἀπόψεις, φιλοσοφίες κ. ἄ., ἀπὸ καὶ πρὸς τὸν πολίτη. Τὰ «Μέσα Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας» εἶναι καὶ οἱ τρόποι ἔκφρασης καὶ ἐπικοινωνίας τῶν πολιτῶν καθὼς καὶ τὸ παραγόμενο τελικῶς «γεγονὸς» σὲ μιὰ Πολιτεία.
Ἱστορικὰ παραδείγματα Μ.Μ.Ε.
- προϊστορικὴ εἰκόνα χαραγμένη σὲ σπήλαιο
- οἱ ρητορικοὶ λόγοι
- ἕνα βιβλίο
- μιὰ ἐκπομπὴ ραδιοφώνου
- μιὰ μελῳδία
- μιὰ τηλεοπτικὴ ἐνημερωτικὴ ἐκπομπὴ σηκωμένη στὸ διαδίκτυο
- ἕνας διαδικτυακὸς ἱστοχῶρος
Μέσα Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας -- Ἱστορία καὶ Θεωρία
Ἡ ἐπικοινωνία εἶναι τὸ κυρίαρχο στοιχεῖο καὶ ὁ στόχος κάθε ἀνθρώπου σὲ ὅλες τὶς κοινωνίες. Πρωταρχικὸ μέλημα τῶν πολιτῶν σὲ εὐνομούμενη πολιτεία ὀφείλει νὰ εἶναι τὸ ἑξῆς: Ἡ ἔνταση τῆς διακίνησης τῆς πληροφορίας νὰ εἶναι ἀνάλογη τῆς ἀξίας τῆς πληροφορίας. Τὰ μέσα τῆς ἐπικοινωνίας εἶναι οἱ ἱστορικὲς κατακτήσεις τῆς σκέψης καὶ τῆς τεχνολογίας. Ὁ ἔναρθρος λόγος, ἡ ἀνθρώπινη γλῶσσα καὶ οἱ γλῶσσες μηχανῶν, ἡ γραφή, ἡ τυπογραφία κ. λπ. εἶναι οἱ πλατφόρμες γιὰ τὰ Μ.Μ.Ε.
Τὰ Μ.Μ.Ε. ἐπιδροῦν κυρίως στὸ συνειδητὸ τοῦ πολίτου μὲ τὶς ἐκπομπὲς λόγου καὶ τέχνης, ἀλλὰ μὲ κακὴ χρήση ἐπιδροῦν καὶ στὸ ἀσυνείδητο (π.χ. μιὰ διαφήμιση γιαουρτιοῦ ἀπὸ ὄμορφη ἡμίγυμνη κοπέλα!) καὶ τελικῶς διαμορφώνουν καλῶς ἢ κακῶς τὴν κοινὴ γνώμη.
Τὰ μέσα μαζικῆς ἐπικοινωνίας, μεταφορᾶς, ἔκφρασης, ἐνημέρωσης, ἀπὸ ἐργαλεῖα ἐπικοινωνίας τῶν πολιτῶν, μετατρέπονται σὲ ὅπλα ποὺ διεκδικεῖ κάθε στιγμὴ ἡ ἑκάστοτε ἐξουσία καὶ ἡ κυριαρχία γιὰ νὰ ἐπιβληθεῖ. Ὅσο ἡ πολιτειακὴ δομὴ πλησιάζει πρὸς τὴν δημοκρατία, τόσο τὰ Μ.Μ.Ε. εἶναι ἀνοικτά, ἐλεύθερα, δίκαια καὶ ἀντικειμενικὰ γιὰ ὅλους τοὺς πολῖτες. Ὅσο πιὸ αὐταρχικὸ εἶναι τὸ ἰσχύον σύστημα, τόσο τὰ Μ.Μ.Ε. ἀναγκαστικὰ ἐλέγχονται ἀπ' αὐτό, προκειμένου νὰ τὸ στηρίξουν. Τὰ Μ.Μ.Ε. προωθοῦν καὶ ἐπιβάλλουν τόσο τὴν μαζικὴ κουλτούρα ὅσο καὶ τὸν κυρίαρχο τρόπο ζωῆς.
Τὰ Μ.Μ.Ε. τελικῶς ἔχουν ἐξελιχθεῖ σὲ μιὰ διελκυστίνδα μεταξὺ δύο δυνάμεων. Ἀπὸ τὴν μιὰ μεριὰ τῆς φυσικῆς, ἀρχέγονης, βαθέως ἐνστίκτου, γραμμένης στὸ ἀσυνείδητο, δύναμης τοῦ κάθε ἀνθρώπου νὰ ἐπικοινωνήσει μὲ τοὺς συνανθρώπους του (συμπολῖτες του), καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ οἱ δυνάμεις (ἐδῶ πρόκειται γιὰ συνασπισμὸ δυνάμεων) τῆς ἐξουσίας καὶ τῆς κυριαρχίας, οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ ἐλέγξουν καὶ νὰ χαλιναγωγήσουν τὰ Μ.Μ.Ε. πρὸς ἴδιον ὄφελος. Ἡ συνεργασία τῶν δύο τελευταίων καὶ ὅλων τῶν ἄλλων «ἰδεολογιῶν σκοπιμότητας» καὶ οἱ συνεχεῖς ἀλληλοτροφοδοτήσεις τους εἶναι ἀνοικτὴ πρόκληση πρὸς ἔρευνα.
Ἡ διαφήμιση, ἡ κατανάλωση, ἡ μαζικὴ κουλτούρα καὶ ἡ κλασσικὴ προπαγάνδα εἶναι καθοριστικοὶ παράγοντες καὶ λόγοι γιὰ τὸν ἔλεγχο τῶν Μ.Μ.Ε.
Τὰ Μ.Μ.Ε. ἐξ ὁρισμοῦ δὲν μπορεῖ νὰ ἐλέγχονται οὔτε ἀπὸ τὴν ἐξουσία (κρατικό-κομματικά) οὔτε ἀπὸ τὴν Κυριαρχία (ἰδιωτικά), διότι ἔτσι θὰ διακινοῦν καὶ θὰ φιμώνουν λόγους μὲ ἀνάλογες σκοπιμότητες. Μόνον ἐὰν καὶ ἐφ' ὅσον εἶναι κοινωνικῶς αὐτοδιοικούμενα καὶ αὐτοδύναμα, ἐκπληρώνουν τὸν ὁρισμὸ καὶ σκοπὸ τῆς ὕπαρξής τους.
Μὲ τὴν ἔλευση τοῦ διαδικτύου, τὰ πράγματα περιπλέκονται πάρα πολύ, καθὼς ἐμφανίζεται τὸ «μὴ κερδοσκοπικὸ ἀτομικὸ» ἀλλὰ μειωμένης ἀξιοπιστίας, τὸ ὁποῖο δὲν εἶναι οὔτε ἰδιωτικὸ οὔτε κρατικό!. Ὅλες οἱ ἡμέρες τοῦ «μαύρου», μὲ τὴν πειρατικὴ καὶ ποιοτικὴ ἐκπομπὴ τῆς ΕΡΤ, ἔδωσαν πολλὰ μηνύματα καὶ ἰδέες σ' ὅλους τοὺς Πολῖτες. Ἡ ΕΡΤ λειτουργεῖ πειρατικὰ ἀπὸ τοὺς «παρανόμως ἀπολυμένους» ὑπαλλήλους της σὲ ἕνα ὑπόδειγμα «Ἔκφρασης» (πληροφόρησης, λόγου, πολιτιστικῶν δρωμένων κ. λπ.), δείχνοντας κάποιες στιγμὲς τὸν τρόπο ποὺ θὰ πρέπει νὰ λειτουργεῖ ἡ ἐλεύθερη «Ἔκφραση» ἀπὸ 'δῶ καὶ πέρα σὲ ὅλα τὰ Μέσα Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας.
Τὸ Λάθος
Σήμερα, στὴν ψηφιακὴ ἐποχή, ἔγινε τὸ μέγα ἀτόπημα καὶ μέγιστο λάθος: Προσπάθησαν κάποιοι νὰ φιμώσουν ἕνα σύστημα μετάδοσης τῆς πληροφορίας ὅπως αὐτὸ τῆς Ἑλληνικῆς Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης. Τὸ μόνο ποὺ πέτυχαν (ἀντίθετο ἀπ' αὐτὸ ποὺ περίμεναν) ἦταν ἀπὸ 100.000 θεατὲς τὴν ἡμέρα νὰ φθάσει νὰ ἔχει 3.500.000 μέσῳ τοῦ διαδικτύου!! Ἔσπασε ὅλα τὰ ρεκὸρ τηλεθέασης. Κάτι ἀντίστοιχο συνέβη πρὶν ἀπὸ 2500 χρόνια, ὅταν κάποιοι προσπάθησαν νὰ φιμώσουν τὸν λόγο τοῦ Σωκράτη καὶ τὸν καταδίκασαν σὲ θάνατο. Τὸ μόνο ποὺ πέτυχαν ἦταν 2500 χρόνια μετὰ νὰ μὴν ὑπάρχει βιβλιοπωλεῖο, βιβλιοθήκη ἢ πανεπιστήμιο σ' ὅλον τὸν κόσμο, ποὺ νὰ μὴν ἔχει καὶ νὰ διδάσκει ὅσα προσπάθησαν ἐκεῖνοι τότε μὲ βία νὰ σιγήσουν.
Τὰ δύο αὐτὰ φαινόμενα ἔχουν πολλοὺς κοινοὺς παρανομαστές.
Πῶς πρέπει νὰ εἶναι ἡ «Ἑλληνικὴ Ραδιοφωνία Τηλεόραση καὶ Διαδίκτυο»
- ἀνοικτὴ σὲ ὅλους τοὺς πολῖτες καὶ τοὺς φορεῖς, 24 ὧρες τὸ 24ωρο·
- ὅλες οἱ ζωντανὲς ἐκπομπὲς νὰ εἶναι διαδραστικές·
- ὅλοι οἱ ἐργαζόμενοι νὰ ἔχουν τὸν ἴδιο μισθὸ καὶ στάτους μὲ τοὺς πανεπιστημιακούς·
- ὁλόκληρο τὸ Ἱστορικὸ Ἀρχεῖο τῆς ΕΡΤ νὰ προσπελάζεται στὸ Διαδίκτυο ἐλεύθερο, δωρεὰν καὶ ἀνοικτὸ σὲ ὅλους·
- προώθηση τοῦ πολιτικοῦ λόγου τοῦ κάθε πολίτου καὶ ὄχι μόνον τοῦ ἐπαγγελματία πολιτικοῦ·
- ὅλοι οἱ πολῖτες νὰ εἶναι ἐν δυνάμει ἀνταποκριτές, δημοσιογράφοι, ἀναλυτές·
- ἡ ὅλη ἐπιχείρηση νὰ εἶναι αὐτοδύναμη (ἀπὸ τὶς εἰσφορὲς τῶν πολιτῶν), αὐτόνομη καὶ αὐτοδιοικούμενη (νὰ ἐκλέγεται ἡ διοίκηση δημοκρατικά)·
- τὰ Μ.Μ.Ε., ἀπό Μ.Μ. Ἐνημέρωσης νὰ μετατραποῦν σὲ ἐλεύθερα Μ.Μ. Ἔκφρασης·
- αἱρετὸ διοικητικὸ συμβούλιο ἐκλεγμένο ἀπ' εὐθείας ἀπὸ τὸν λαὸ μὲ ἐκλογές·
- ἡ ΕΡΤ ὀφείλει καὶ πρέπει νὰ ἀντικαταστήσει τὴν «Ἀρχαία Ἀγορά».