Τὸ Β.Α.Ν. κάνει πρόγνωση σεισμῶν;

Πῶς μετριέται ἡ ἀξία τῆς πληροφορίας ἑνὸς μηνύματος

Ἐπειδή χρόνια τώρα γίνεται τόσος θόρυβος γύρω ἀπὸ τὴν ἀπόθεση τοῦ Β.Α.Ν. (ἄν προβλέπει ἢ όχι σεισμούς), θὰ θέλαμε μ᾿ αὐτὸ τὸ κείμενο νὰ γίνει κατανοητό στὸν ἁπλὸ ἀναγνώστη πὼς μετριέται ἡ ἀξία τῆς πληροφορίας ἑνὸς μηνύματος καὶ γιατὶ τὸ Β.Α.Ν. κάνει προγνώσεις. Πολύ σύντομα καὶ ἁπλᾶ θὰ σᾶς δείξουμε γιατί τὸ Β.Α.Ν. κάνει πρόγνωση σεισμῶν. Θὰ δώσουμε στὴν ἀρχὴ ἕνα ἁπλὸ παράδειγμα ἀπὸ τὴ ζωή γιὰ νὰ καταλάβετε τὶ θὰ πεῖ λαμβάνω μήνυμα καὶ πόσο πληροφορία περιέχει αὐτό.

Οἱ Ἑλληνικές διωκτικὲς ἀρχὲς λαμβάνουν τὸ ἐξῆς μήνυμα: «Ὁ ἀρχιτρομοκράτης τάδε θὰ ἔλθει στὴν Ἑλλάδα τὸ ἔτος 2019». Αὐτὸ λέμε ὅτι περιέχει μία ἀρχικὴ πληροφορία. Ἐὰν μετὰ λίγες μέρες λάβουν ἕνα δεύτερο μήνυμα τὸ ἐξῆς: «Ο ἀρχιτρομοκράτης θὰ ἔλθει στὴν Ἑλλάδα τὸν Αὔγουστο» τότε το δεύτερο αὐτὸ μήνυμα ἔχη 12 φορές μεγαλύτερης ἀξίας πληροφορία ἀπὸ τὸ ἀρχικό, διότι τὴν ἀπροσδιοριστία τῶν 12 μηνῶν τοῦ πρώτου τὴν περιόρισε στὸν ἕνα μῆνα. Ἐὰν ἔλθει τώρα καὶ τρίτο μήνυμα: Ὁ ἀρχιτρομοκράτης ποὺ θὰ ἔρθει τὸν Αὔγουστο θὰ διαμένει στὸν Νομὸ Ἡρακλείου» τότε ἡ ἀξία τῆς πληροφορίας εἶναι 12*52=624 φορές μεγαλύτερη ἀπὸ τὴν ἀρχικὴ καὶ 52 φορές μεγαλύτερη ἀπὸ τὴν δεύτερη (52 οἱ νομοί τῆς Ἑλλάδος).

Τώρα στοὺς Σεισμούς.

Ἀπὸ Στοιχεῖα τῶν τελευταίων ἑκατονταετιῶν καὶ μὲ στατιστικὴ ἀνάλυση προκύπτει ὅτι στὴν Ἑλλάδα γίνεται ἕνας σεισμός μεγέθους 6 - 6.5 Ρίχτερ τὸ χρόνο. Αὐτὴ ἡ πρόταση εἶναι ἡ «ἀρχικὴ πληροφορία». Κανένας μέχρι τώρα δὲν βρέθηκε νὰ δώσει μία πρόγνωση ποὺ νὰ περιέχει πληροφορία διπλάσιας ἀξίας ἀπὸ τὴν ἀρχική, νὰ πεῖ π.χ. ὅτι τὸ τάδε ἔτος θὰ γίνει στὸ βόρειο ἥμισυ τῆς χώρας, ἤ ὅτι θὰ γίνει τὸ πρῶτο ἑξάμηνο αὐτοῦ τοῦ ἔτους.

Τι κάνει το Β.Α.Ν.

Ὅταν τὸ Β.Α.Ν. λέει ὅτι ἕνας τέτοιος σεισμὸς θὰ γίνει τὸν Ἀπρίλιο ἀμέσως ἔχουμε 12πλάσιας ἀξίας πληροφορία τῆς ἀρχικῆς. Ὅταν μᾶς λέει ὅτι θὰ γίνει κάπου στοὺς ἐξῆς δύο Νομούς, τότε ἔχουμε ἀξία πληροφορίας 12*26=312 φόρες τῆς ἀρχικῆς. Μιὰ χονδροειδής ἐκτίμηση δική μας (δὲν ξέρουμε τα τηλεγραφήματα, ἀποσπασματικά μαθαίνουμε ὅτι μαθαίνουμε) εἶναι ὅτι τὸ Β.Α.Ν. κάνει πρόγνωση μὲ ἕνα συντελεστὴ μεγαλύτερο τοῦ 500 (ἡ κάθε πρόγνωση ἔχει καὶ τὸν δικὸ της συντελεστή). Ο κ. Βαρῶτσος, στὸν ὁποῖο κοινοποιεῖται αὐτὴ ἡ ἐπιστολή, θὰ μποροῦσε νὰ δώσει πιὸ ἀκριβεῖς συντελεστές κάνοντας χρήση αὐτῆς τῆς λογικῆς.

Ὁ ρόλος τῆς Πολιτείας.

Ἡ Πολιτεία δὲν ἔχει ἀκόμα παραδεχθεῖ ὅτι τὸ Β.Α.Ν. κάνει πρόγνωση, ἴσως γιὰ νὰ μὴν κατηγορηθεῖ ὅτι δὲν προειδοποιεῖ τὸν πληθυσμό. Θὰ μποροῦσε ὅμως νὰ θέσει ὅρια π.χ. πάνω ἀπὸ 200 κινητοποιεῖ Νομαρχίες, πάνω ἀπὸ 400 καὶ το Στρατό, πάνω ἀπὸ 1000 ἐκκενώνει πόλεις καὶ χωριά. Ο συντελεστής ἀξίας τῆς πληροφορίας ἴσως νὰ μὴ φθάνει ἀκόμη στὰ ὅρια ὥστε νὰ ληφθοῦν μέτρα ἐνημέρωσης καὶ τοῦ πληθυσμοῦ. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι τὸ Β.Α.Ν. δὲν κάνει πρόγνωση ἑκατοντάδες φορές μεγαλύτερης ἀξίας ἀπὸ τὴν ἀρχικὴ πληροφορία, πού καμιά ἄλλῃ μέθοδος δὲν μπορεῖ ν’ αὐξήσει ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΕΠΙ 2

Ἰούνιος 1996

† Κώστας Στεφανῆς Επ. Καθηγητὴς Ε.Μ.Π.
∆ημήτριος Μούρμουρας Ε. ∆ιδακτικὸ Προσωπικὸ Ε.Μ.Π.

Κοινοποίηση:

1. Πρόεδρο Ο.Α.Σ.Π.br />
2. Παναγιώτη Βαρώτσο
   
3. Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης