ΕΙΔΗΣΕΙΣ
«Δεδομένα», «πληροφορία», «δείκτης», «εἴδηση».
ἢ πῶς νὰ ἀκοῦμε τα ΜΜΕ...
Ὁρισμοί.
«Δεδομένα/ο»: ὁποιαδήποτε μέτρηση μπορεῖ νὰ καταγραφεῖ ὡς μεμονωμένο συμβὰν, εἴτε εἶναι μέτρηση φυσικοῦ μεγέθους, εἴτε εἶναι μέτρηση κοινωνικοῦ μεγέθους, εἴτε εἶναι μέτρηση διακεκριμένων ποσοτήτων, εἴτε εἶναι μέτρηση στατιστικῶν ποσοτήτων! Ἀκόμα καὶ οἱ φυσικὲς σταθερὲς καὶ ὁποιεσδήποτε ἄλλες σταθερές. π.χ. «Σήμερα στὴν ὁδὸ ... ἔχουμε τροχαῖο ἀτύχημα μὲ ἕναν νεκρό».
«Πληροφορία»: ὀνομάζεται ἡ ὁποιαδήποτε συσχέτιση μεταξὺ δεδομένων καί συνόλων δεδομένων, πάνω σὲ προηγούμενη πληροφορία. Περισσότερα γιὰ τὴν «Πληροφορία» ἐδῶ
«Δείκτης» καλεῖται ἡ «πληροφορία» ἐκείνη ποὺ ἔχει ὁριστεῖ καὶ καθιερωθεῖ «ἔτσι»! ἀπὸ μία «σύμβαση» τῶν μελῶν τῆς ἀντίστοιχης ἐπιστημονικῆς περιοχῆς.
Εἴδηση: ὀνομάζεται ἡ «πληροφορία» ἐκείνη, ἡ ὁποία θὰ ὁδηγήσει τὸν «ἀποδέκτη» της σὲ ἀλλαγὴ τοῦ τρόπου σκέψης ἢ πράξης. π.χ. «ἡ γέφυρα τοῦ Ἰσθμοῦ τῆς Κορίνθου εἶναι κλειστή».
Παράδειγμα «Δείκτου»
Θνησιμότητα καὶ θνητότητα δύο ἔννοιες τῆς στατιστικῆς ἰατρικῆς ὁρολογίας, οἱ ὁποῖες εἶναι διακριτές, ἀλλὰ χρησιμοποιοῦνται ἀπὸ τοὺς ρήτορες τῆς τηλεόρασης κατὰ τὸ δοκοῦν, εἴτε γιατί δὲν ξέρουν εἴτε γιατί σκοπίμως θέλουν νὰ συσκοτίσουν τὰ πράγματα.
«Θνησιμότητα» μιᾶς νόσου ὁρίζεται καὶ ἐννοεῖται τὸ ποσοστὸ τῶν θανάτων ἐπὶ τοῖς ἑκατὸ τοῦ συνολικοῦ πληθυσμοῦ σὲ μία συγκεκριμένη σαφῶς ὁριοθετημένη κοινότητα καὶ σὲ ἕνα χρονικὸ διάστημα ὁμοίως σαφῶς ὁριοθετημένο!
Παραδείγματος χάριν, «ἡ θνησιμότητα τῆς Α ἀσθένειας στὴν Πελοπόννησο τὸ πρῶτο ἑξάμηνο τοῦ 2018 ἦταν α%»
«Θνητότητα» μιᾶς νόσου σὲ μία περιοχὴ ἀνὰ ἕνα χρονικὸ διάστημα, εἶναι τὸ ποσοστὸ ἐπὶ τοῖς ἑκατὸ τῶν νεκρῶν ἀπὸ τὸ σύνολο τῶν προσβληθέντων ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἀσθένεια!
Παραδείγματος χάριν, «θνητότητα τῆς Α ἀσθένειας στὴν Πελοπόννησο τὸ πρῶτο ἑξάμηνο τοῦ 2018 ἦταν β%»
Γιὰ νὰ καταλάβουμε καλύτερα τὴ διαφορὰ θνησιμότητας καὶ θνητότητας θὰ ἀναφέρω ἕνα συγκεκριμένο παράδειγμα, ἀκραῖο ἀλλὰ πολὺ ἐνδεικτικὸ καὶ πολὺ πραγματικό! ἡ «θνητότητα» τῆς ἀσθένειας «λύσσα» φέτος γιά την Α περιοχὴ εἶναι 100%, ἀλλὰ ἡ θνησιμότητα ἀπὸ αὐτήν τὴν ἀσθένεια εἶναι 0%.
Αὐτὸ τὸ ἀκραῖο παράδειγμα γιὰ νὰ καταλάβουμε καλύτερα ὅτι οἱ δύο αὐτοὶ δεῖκτες εἶναι ἀνεξάρτητοι μεταξύ τους, καὶ μπορεῖ νὰ ἀνεβαίνει ἢ νὰ κατεβαίνει ὁ ἕνας ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸν ἄλλον.
Βεβαίως πάντα ἡ θνησιμότητα εἶναι μικρότερη ἀπὸ τὴ θνητότητα.
Ἡ δυσκολία καὶ ἡ ἀβεβαιότητα αὐτῶν τῶν δεικτῶν
Γιὰ νὰ ὑπολογίσουμε αὐτοὺς τοὺς δύο δεῖκτες μιᾶς νόσου ὑπάρχουν δύο δυσκολίες στὴν συγκέντρωση τῶν «δεδομένων» ὥστε νὰ ὑπολογίσουμε τὴν τιμὴ αὐτῶν τῶν δεικτῶν.
Ἡ πρώτη δυσκολία εἶναι νὰ μετρήσουμε πόσοι νόσησαν ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἀσθένεια (τοὺς ἀσυμπτωματικοὺς δὲν τοὺς μετρούσαμε, μέχρι τὴν covid-19, καὶ καλῶς δὲν τοὺς μετρούσαμε καθότι ὁ ἀσυμπτωματικὸς δὲν θεωρεῖται ἀσθενής).
Ἡ δεύτερη δυσκολία εἶναι νὰ μετρήσουμε πόσοι πεθαίνουν ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀσθένεια (καὶ ὄχι μὲ αὐτήν)!
Διαβάστε σχετικά.
- Ἡ ρητορεία τῶν ἀριθμῶν
- Πῶς μετριέται ἡ ἀξία τῆς πληροφορίας ἑνὸς μηνύματος
- Ἡ στατιστική, ἡ πιθανότητα καὶ ὁ ἰδεολογικὸς λόγος.
- Ἡ πλύση ἐγκεφάλου στὸν Πλάτωνα
- Ζοῦμε τὸν αἰῶνα τῶν Σοφιστῶν
- Θεωρίες καὶ Μετρήσεις
- Μέσα Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας - Ὁρισμοὶ καὶ Προτάσεις