Loading...

 

ΥΓΙΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑ
Ο ΥΠΝΟΣ
Ὑγιεία καὶ Χαρά

ὁ Ὕπνος

Τί εἶναι ὁ ὕπνος; Γιατί τὸν ἔχουμε ἀνάγκη; Πόσην ὥρα νὰ κοιμόμαστε; Μία φορὰ συνεχόμενη ἢ δύο φορὲς τὴν ἡμέρα; Αὐτὰ καὶ πολλὰ παρόμοια ἐρωτήματα εἶναι πάντα ἐπίκαιρα καὶ ἐνδιαφέροντα.

Ὁ θεὸς Ὕπνος 

Ὁ Ὕπνος εἶναι θεὸς ἢ δαίμονας, σύμφωνα μὲ τὸν Ἡσίοδο στὴν Θεογονία. Ὁ Ὕπνος καὶ ὁ δίδυμος ἀδελφός του, ὁ Θάνατος, εἶναι «δεινοὶ θεοὶ» ποὺ κατοικοῦν στὸν Τάρταρο, παιδιὰ τῆς Νύχτας καὶ τοῦ Ἐρέβους. Ὁ Ὕπνος ἔχει εἴτε χίλιους, εἴτε τέσσερις γιοὺς ἢ ἀδελφούς (ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Θάνατο):

τοὺς Ὀνείρους, οἱ ὁποῖοι εἶναι:
  1. ὁ Μορφέας: μὲ ὄνομα ἀπὸ τὴν λέξη «μορφή», σχετιζόμενο μὲ τὴν ἱκανότητά του νὰ παίρνει ὁποιανδήποτε ἀνθρώπινη μορφὴ καὶ νὰ ἐμφανίζεται στὰ ὄνειρα, ἔχει τὴν ἰδιότητα νὰ στέλνει εἰκόνες στὰ ὄνειρα ἢ στὰ ὁράματα τῶν ἀνθρώπων, νὰ τὰ διαμορφώνει, καὶ νὰ μορφοποιεῖ τὰ ὄντα ποὺ παρουσιάζονται σ' αὐτά. Ἡ δράση τοῦ Μορφέα εἶναι πρωταγωνιστική, ἀλλὰ ὄχι ἀποκλειστική. Ὁ Μορφέας εἶναι ὁ πιὸ ἰσχυρὸς ἀπὸ τοὺς ὑπολοίπους, γι' αὐτὸ καὶ εἶναι ὁ μοναδικὸς θεὸς ποὺ μπορεῖ νὰ ἐπεμβαίνει στὰ ὄνειρα τῶν βασιλιάδων καὶ τῶν ἡρώων, ἐνῶ ὅπως λένε μετέφερε τὰ μηνύματα τῶν θεῶν στοὺς θνητούς, ὑπὸ τὴν μορφὴν ὀνείρων.
  2. ὁ Φοβήτωρ: Κάνει τὰ ὄνειρα τρομακτικά. Εἶναι ἡ προσωποποίηση τοῦ ἐφιάλτη, καὶ παίρνει μορφὴ τεράτων ἢ τρομακτικῶν ζῴων.
  3. ὁ Φάντασος: Παράγει τὰ δυσνόητα καὶ πλασματικὰ ὄνειρα, ἐνῶ ἐμφανίζεται χωρὶς ζωτικὴ μορφή. Εἶναι ἡ προσωποποίηση τῆς φαντασίας.
  4. ὁ Ἴκελος: Βοηθάει τὶς πτυχὲς τῶν ὀνείρων ποὺ ἀπεικονίζουν τὴν πραγματικότητα, κάνοντάς τὰ ρεαλιστικά. (ἴκελος = ὅμοιος) 

Κατὰ τὸν Ὅμηρο, τόπος κατοικίας τοῦ Ὕπνου εἶναι ἡ νῆσος Λῆμνος, ἐνῶ ἀπὸ μεταγενέστερους συγγραφεῖς τοῦ ἀποδίδεται δική του φανταστικὴ πατρίδα, ἡ «Νῆσος τῶν Ὀνείρων». Ὁ Ὕπνος ἀπεικονίζεται γυμνὸς νέος, μερικὲς φορὲς μὲ γενειάδα καὶ φτερὰ στὸ κεφάλι, ἢ κοιμώμενος ἄνδρας ἐπάνω σὲ κρεββάτι ἀπὸ πούπουλα μὲ μαῦρες κουρτῖνες γύρῳ, ἐνῶ ὁ Μορφέας ἀποτρέπει τυχὸν θορύβους ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ξυπνήσουν. Στὴν Σπάρτη, ἡ ἀπεικόνισή του συνοδεύεται πάντα ἀπὸ ἐκείνη τοῦ Θανάτου.

Ἡ δύναμη τοῦ θεοῦ Ὕπνου εἶναι πολὺ μεγάλη. Μπορεῖ νὰ κοιμίσει ὅλους τοὺς θεοὺς καὶ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Μάλιστα, κοίμισε ἀκόμη καὶ τὸν ἀρχηγὸ τῶν θεῶν, τὸν Δία, παρὰ τὴν θέλησή του, ὕστερα ἀπὸ πιέσεις τῆς θεᾶς Ἥρας ἡ ὁποία ἤθελε νὰ ἐπηρεάσει τὴν ἐξέλιξη τοῦ Τρωικοῦ Πολέμου. Ἡ Ἥρα ἐπισκέπτεται τὸν Ὕπνο στὴν Λῆμνο ὅπου κατοικοῦσε (Ἰλιάδα, Ξ 233), τὸν προσφωνεῖ

"Ὕπνε ἄναξ πάντων τε θεῶν πάντων τ᾽ ἀνθρώπων,"
«ἄνακτα» (ἄρχοντα, βασιλιά) ὅλων τῶν θεῶν καὶ τῶν ἀνθρώπων, γιὰ νὰ τὸν πείσει, ἀλλὰ ὁ Ὕπνος τὸ σκέπτεται νὰ τὰ βάλει μὲ τὸν Δία, διότι εἶχαν προηγούμενα ἀπὸ τὸ παρελθόν. Πείθεται νὰ τὸ κάνει, ἀφοῦ ὅμως πρῶτα ἡ Ἥρα τοῦ ὁρκίσθηκε νὰ τὸν παντρέψει μὲ μία ἀπὸ τὶς νεώτερες Χάριτες, τὴν γλυκειὰ Πασιθέη, ποὺ τόσο ἐπιθυμοῦσε (Ἰλιάδα, Ξ 275-276).
ἦ μὲν ἐμοὶ δώσειν Χαρίτων μίαν ὁπλοτεράων
Πασιθέην, ἧς τ᾽ αὐτὸς ἐέλδομαι ἤματα πάντα.
ὁ Ὕπνος μὲ τὴν Ἥρα ἀναχωροῦν μαζὶ γιὰ νὰ βροῦν τὸν Δία. Ἡ Ἥρα σκορπάει στὴν καρδιὰ τοῦ Δία «γλυκειὰ ἀγάπη καὶ ἐπιθυμία» καὶ ὁ Ὕπνος μεταμορφωμένος σὲ πουλί, τὸν ἀποκοιμίζει.

Νὰ σημειώσουμε πὼς ἡ Πασιθέη εἶναι ἡ θεὰ τῆς χαλάρωσης καὶ τῆς ξεκούρασης, καὶ ἔτσι καταλαβαίνουμε γιατί εἶναι τόσο ἐπιθυμητὴ στὸν θεὸ Ὕπνο !
Ὁ Ὕπνος μὲ τὴν ἀγαπημένη του Πασιθέη, ἔκαναν τὰ παιδιά τους, τοὺς «Ὀνείρους»,

"καὶ γάρ τ᾿ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν"
Ὅμηρος, Ἰλιάδα, Α 63

Ἡ μυστηριώδης θεραπευτικὴ δύναμη τοῦ θεοῦ Ὕπνου εἶναι σὲ ὅλους μας γνωστὴ ἀλλὰ, ἀκόμη καὶ στὶς μέρες μας, ἀνερμήνευτη!

Οἱ προϋποθέσεις ἑνὸς καλοῦ ὕπνου

Οἱ ἀπαραίτητες προϋποθέσεις ἑνὸς καλοῦ, εὐεργετικοῦ, ἀνανεωτικοῦ καὶ θεραπευτικοῦ ὕπνου εἶναι:

  1. καλὸ στρῶμα, σκεπάσματα καὶ μαξιλάρια σὲ καλὰ ἀεριζόμενο καὶ ὑγιεινὸ δωμάτιο·
  2. νὰ κοιμᾶσαι ὅταν νυστάζεις, ὅσο θέλεις καὶ νὰ ξυπνᾷς χωρὶς ξυπνητήρι·
  3. ἡ ἐξασφάλιση ἡσυχίας καὶ συνέχειας εἶναι ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ·
  4. νὰ κοιμᾶσαι νωρὶς τὸ βράδυ καὶ πάντα νηστικός·
  5. νὰ μὴν ἔχεις κανένα ἀρνητικὸ συναίσθημα τὴν ὥρα τοῦ ὕπνου εἴτε ἀπὸ τὸ παρελθόν λῦπες, ἐνοχὲς κ. λπ. εἴτε γιὰ τὸ μέλλον φοβίες, ἄγχη κ. λπ.

Ὑγιεία καὶ Χαρά