Παρασκευάς Ν. Παρασκευόπουλος

 

Έλεγχος Συστημάτων με Υπολογιστές, Τόμος Β: Εφαρμογές


Βιβλιο [4]

 

[4] Π.Ν. Παρασκευόπουλος, Έλεγχος Συστημάτων με Υπολογιστές, Τόμος Β: Εφαρμογές, Αθήνα, 2001, σελ. 345, Εκδόσεις Π.Ν. Παρασκευόπουλου

Το βιβλίο [4] παρουσιάζει ένα μεγάλο φάσμα εφαρμογών των Συστημάτων Αυτομάτου Ελέγχου (ΣΑΕ) Διακριτού Χρόνου σε πρακτικά συστήματα.

Είναι φανερό ότι το βιβλίο [4] αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα (ή απαραίτητη συνέχεια) του συγγράμματος [3] γιατί συνδέει τη θεωρητική ύλη του συγγράμματος [3] με εφαρμογές. Ειδικότερα, το σύγγραμμα [4] περιέχει εκατό αριθμητικές και πρακτικές λυμένες ασκήσεις με πολλές εφαρμογές πάνω σε πρακτικά συστήματα ελέγχου, τα οποία καλύπτουν ένα πολύ μεγάλο φάσμα χρήσιμων εφαρμογών, όπως είναι ο έλεγχος θέσης, ταχύτητας και θερμοκρασίας, ο έλεγχος αυτοκινήτων, πλοίων, ελικοπτέρων, ο έλεγχος  ρομπότ, ο έλεγχος δορυφορικών συστημάτων και άλλα. Τα παραδείγματα αυτά συμβάλλουν σημαντικά, τόσο στην κατανόηση και εμπέδωση της θεωρίας, όσο και προπαντός στην πρακτική κατάρτιση του φοιτητή, γεγονός που θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τη μελλοντική του επαγγελματική ενασχόληση.

 

            Σημειώστε ότι το βιβλίο [4] δεν κυκλοφορεί ως έχει, δηλ. από μόνο του, αλλά ως το Μέρος Β του βιβλίου [6].

 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ B: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ                                                                                                                            3

ΚΕΦ. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΕ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ                             11

1.1.    Η βασική δομή ενός συστήματος ελέγχου με υπολογιστή                                            11

ΚΕΦ. 2. Ο ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ Ζ                                                                                     16

Ασκηση 2.1. Αριθμητικά παραδείγματα μετασχηματισμού Ζ                                                  16

Ασκηση 2.2. Αριθμητικά παραδείγματα αντίστροφου μετασχηματισμού Ζ                             18

Ασκηση 2.3. Ανάλυση σε άθροισμα μερικών κλασμάτων                                                     20

Ασκηση 2.4.  Μετασχηματισμός Ζ ακολουθιών                                                                     22

Ασκηση 2.5.  Ιδιότητα .φίλτρου διέλευσης όλων των συχνοτήτων                                         23

Ασκηση 2.6.  Μετασχηματισμός Ζ ακολουθίας αυτοσυσχέτισης                                           24

Ασκηση 2.7. Πληθυσμός μιας αποικίας ζώων                                                                      24

ΚΕΦ. 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ                         27

Ασκηση 3.1. Υπολογισμός της λύσης εξισώσεων διαφορών                                                27
Ασκηση 3.2. Χαρακτηριστικές απόκρισης συχνότητας συγκρατητών μηδενικής

και πρώτης τάξης                                                                                            29

Ασκηση 3.3. Απλοποίηση διαγράμματος βαθμίδων διακριτού φίλτρου                                 35
Ασκηση 3.4.  Μετασχηματισμός
Laplace σημάτων στην έξοδο δειγματολήπτη και

χρήση του μετασχηματισμού Laplace σ'ένα κλειστό σύστημα                        37
Ασκηση 3.5. Υπολογισμός συναρτήσεων μεταφοράς σε σύστημα

δειγματοληπτικών δεδομένων                                                                         45
Ασκηση 3.6. Υπολογισμός συνάρτησης μεταφοράς συστήματος με συνεχή και

διακριτά σήματα                                                                                              47

Ασκηση 3.7. Σύγκριση συνδεσμολογιών συστημάτων με δειγματολήπτες                            48
Ασκηση 3.8. Τρόποι υπολογισμού ισοδύναμης συνάρτησης μεταφοράς διακριτού

χρόνου ενός συνεχούς συστήματος                                                                50

Ασκηση 3.9. Υπολογισμός συνάρτησης μεταφοράς συστήματος ελέγχου

διακριτού χρόνου διαστημικού οχήματος                                                       51
Ασκηση 3.10.  Συνάρτηση μεταφοράς διακριτοποιημένου συστήματος ελέγχου

θερμοκρασίας υγρού σε δοχείο                                                                   54
Ασκηση 3.11. Υπολογισμός χρονικής απόκρισης ενός συστήματος στη

μεταβατική και τη μόνιμη κατάσταση                                                           56
Ασκηση 3.12.  Παραμόρφωση κλίμακας συχνότητας κάτω από διγραμμικό

μετασχηματισμό και διαδικασία στρέβλωσης (prewarping)                        61
Ασκηση 3.13.  Ισοδύναμη περιγραφή διακριτού χρόνου στο χώρο κατάστασης

για έλεγχο κλίσης διαστημικού οχήματος                                                     65
Ασκηση  3.14.   Περιγραφή  χώρου  κατάστασης  διακριτού  χρόνου  με χρήση

μεθόδων διαφοράς προς τα εμπρός, προς τα πίσω και Τυstin                  67

ΚΕΦ. 4.  ΕΥΣΤΑΘΕΙΑ, ΕΛΕΓΞΙΜΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΜΟ                                              73

Ασκηση 4.1.  Ελεγχος ευστάθειας με εφαρμογή κριτηρίου Routh                                       73
Ασκηση 4.2.  Εφαρμογή του κριτηρίου
Routh για έλεγχο ευστάθειας σε οδηγό

μαγνητικής δισκέτας                                                                                      75

Ασκηση 4.3.  Εφαρμογή κριτηρίου ευστάθειας Jury                                                            77

Ασκηση 4.4.  Εναλλακτική μορφή για το κριτήριο Jury                                                        80

Ασκηση 4.5. Απλοποίηση του πίνακα Jury, προτεινόμενη από το Raible                           83

Ασκηση 4.6.  Ειδικές περιπτώσεις κριτηρίου Jury ή Raible                                                 85

Ασκηση 4.7.  Ελεγχος ευστάθειας με τη μέθοδο Lyapunov                                                 88

Ασκηση 4.8.  Ελεγχος ευστάθειας με χρήση της θέσης των ιδιοτιμών                                92
Ασκηση 4.9. Χάραξη του γεωμετρικού τόπου ριζών συστήματος και καθορισμός

ευστάθειας                                                                                           94

Ασκηση 4.10. Σχεδϊαση  αντισταθμιστή σε ελέγξιμο σύστημα για μετάβαση σε

επιθυμητή κατάσταση                                                                          96

Ασκηση 4.11.  Μετατροπή συστήματος στην κανονική μορφή φάσης ελέγξιμου   101
Ασκηση 4.12.  Μετατροπή συστήματος στην κανονική μορφή φάσης

παρατηρησίμου                                                                                         103
Ασκηση 4.13.  Σύνδεση της έννοιας της παρατηρησιμότητας με την επιλογή

της εξόδου ενός συστήματος                                                    106

Ασκηση 4.14.  Ελεγχος ελέγξιμου και παρατηρησίμου κλειστού συστήματος     107

ΚΕΦ. 5. ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ                                                                   111

 

Ασκηση 5.1.  Απεικόνιση προδιαγραφών του επιπέδου s στο  επίπεδο z                111

Ασκηση 5.2.  Ελεγχος γωνίας ανύψωσης κεραίας (σχεδίαση στο πεδίο s και

σχεδίαση ισοδύναμου διακριτού  αντισταθμιστή με τη μέθοδο

ταύτισης πόλων- μηδενικών)                                                             117

Ασκηση 5.3. Αντιστάθμιση για έλεγχο της γωνίας ανύψωσης κεραίας

(σχεδίαση στο επίπεδο z)                                                               125

Ασκηση 5.4.  Ελεγχος συστήματος σφαίρας ράβδου (μέθοδος ταύτισης

πόλων-μηδενικών λαμβάνοντας υπόψη την καθυστέρηση που

εισάγει  ο  συγκρατητής  μηδενικής  τάξης)                                           134

Ασκηση 5.5.  Σχεδίαση ελεγκτή ΡΙ σε εξωθητή πλαστικών, για έλεγχο

Θερμοκρασίας                                                                                       139

Ασκηση 5.6. Ελεγχος θέσης φωτοβολταικών πινάκων (σχεδίαση στο επίπεδο z)144

Ασκηση 5.7. Αντιστάθμιση με ολοκληρωτή και αντισταθμιστή προπορείας

σε    σύστημα    ελέγχου θερμοκρασίας υγρού σε δοχείο                148

Ασκηση 5.8. Υπολογισμός σταθεράς σφάλματος ταχύτητας σε κλειστό συνεχές

σύστημα και στο ισοδύναμο διακριτού χρόνου                              152

Ασκηση 5.9.  Ισοδύναμα συστήματα ελέγχου διακριτού χρόνου με χρήση

μεθόδου διαφοράς προς τα πίσω και ταύτισης πόλων-μηδενικών

για τον ολοκληρωτή-αντισταθμιστή                                                     154

Ασκηση 5.10. Υπολογισμός σφάλματος στη μόνιμη κατάσταση                          157

Ασκηση 5.11.  Ευστάθεια και απόκριση μόνιμης κατάστασης διακριτοποιημένου

συστήματος ελέγχου                                                                      159

ΚΕΦ. 6. ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ                                                               164

Ασκηση 6.1. Τοποθέτηση ιδιοτιμών στο σύστημα διαμήκους κίνησης

ελικοπτέρου σε αιώρηση                                                                   164

Ασκηση 6.2. Τοποθέτηση ιδιοτιμών στο σύστημα περιστροφικών κινήσεων

δεξαμενόπλοιου πλήρους φορτίου                                                      167

Ασκηση 6.3. Τοποθέτηση ιδιοτιμών σε επεκτεταμένο σύστημα                           170

Ασκηση 6.4.  Τοποθέτηση ιδιοτιμών σε σύστημα κινητήρα συνεχούς ρεύματος

που οδηγεί αδρανειακό φορτίο                                                        172

Ασκηση 6.5.  Ελεγχος διαστημικού οχήματος με εύκαμπτα μέρη με την τεχνική

τοποθέτησης ιδιοτιμών                                                                         174

Ασκηση 6.6.  Ελεγχος του συστήματος διαμήκους κίνησης ελικοπτέρου σε

αιώρηση με την τεχνική του μηδενορυθμικού ελέγχου

(deadbeat control)                                                                                                                    179

Ασκηση 6.7.  Μηδενορυθμικος έλεγχος του συστήματος περιστροφικών κινήσεων

δεξαμενόπλοιου πλήρους φορτίου                                                      180

Ασκηση 6.8.  Σχεδίαση παρατηρητών κατάστασης για το σύστημα της διαμήκους

κίνησης ελικοπτέρου σε αιώρηση                                                    181

Ασκηση 6.9.  Σχεδίαση παρατηρητών κατάστασης για το σύστημα των

περιστροφικών κινήσεων δεξαμενόπλοιου πλήρους φορτίου              185

Ασκηση 6.10.  Σχεδίαση παρατηρητών κατάστασης για σύστημα δορυφόρου που

κινείται σε ένα επίπεδο                                                                190

Ασκηση 6.11. Τοποθέτηση ιδιοτιμών και σχεδίαση μηδενορυθμικού παρατηρητή

πλήρους τάξης για σύστημα τρίτης τάξης                                   195

Ασκηση 6.12.  Τοποθέτηση  ιδιοτιμών  και  σχεδίαση  μηδενορυθμικού  παρατηρητή

πλήρους τάξης για σύστημα τρίτης τάξης                                   197

Ασκηση 6.13. Τοποθέτηση ιδιοτιμών, μηδενορυθμικος έλεγχος και σχεδίαση

παρατηρητή πλήρους τάξης για σύστημα δεύτερης τάξης            199

Ασκηση 6.14. Τοποθέτηση ιδιοτιμών σε σύστημα τέταρτης τάξης και

υλοποίηση του ελέγχου μέσω μηδενορυθμικού παρατηρητή           202

Ασκηση 6.15. Τοποθέτηση ιδιοτιμών και μηδενορυθμικος έλεγχος σε

σύστημα τρίτης τάξης και υλοποίηση του ελέγχου μέσω

παρατηρητή πλήρους τάξης                                                            204

Ασκηση 6.16.  Σχεδίαση  παρατηρητή  κατάστασης  μειωμένης  τάξης για σύστημα

δεύτερης τάξης                                                                          207

ΚΕΦ. 7. ΒΕΛΤΙΣΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ                                                                                        212

Ασκηση 7.1.  Βελτιστοποίηση μέσω των εξισώσεων Euler-Lagrange για σύστημα

δεύτερης τάξης                                                                          212

Ασκηση 7.2.  Βελτιστοποίηση μέσω των εξισώσεων Euler-Lagrange για σύστημα

τρίτης τάξης                                                                              215

Ασκηση  7.3.   Βελτιστοποίηση  μέσω  των εξισώσεων Euler-Lagrange για σύστημα

τέταρτης τάξης                                                                          218

Ασκηση 7.4.  Βέλτιστος γραμμικός ρυθμιστής για σύστημα ελέγχου θέσης

δορυφόρου                                                                                               222

Ασκηση 7.5.  Βέλτιστος γραμμικός ρυθμιστής για σύστημα ελέγχου ανύψωσης

κεραίας που παρακολουθεί την τροχιά δορυφόρου                        225

Ασκηση 7.6.  Βέλτιστος γραμμικός ρυθμιστής για σύστημα με δομικές

ευκαμψίες                                                                                               229

Ασκηση 7.7.  Βέλτιστος γραμμικός ρυθμιστής για σύστημα οδήγησης

   μαγνητοταινίας                                                                                      235

Ασκηση 7.8.  Βέλτιστος γραμμικός ρυθμιστής για τη διαμήκη κίνηση

ελικοπτέρου                                                                                               241

Ασκηση 7.9.  Βέλτιστος γραμμικός ρυθμιστής των περιστροφικών κινήσεων

δεξαμενόπλοιου πλήρους φορτίου                                                      244

Ασκηση 7.10.  Βέλτιστος γραμμικός ρυθμιστής σε σύστημα ελέγχου  κλίσης

διαστημικού οχήματος                                                                       246

ΚΕΦ. 8. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ                                     250

Ασκηση 8.1.     Αναγνώριση γραμμικού συστήματος  τρίτης τάξης που έχει  μόνο

πόλους                                                                                                          250

Ασκηση 8.2. Αναγνώριση συστήματος δεύτερης τάξης με πόλους και μηδενικά                 251

Ασκηση 8.3.  Αναγνώριση συστήματος δεύτερης τάξης με διαφορετικές

εισόδους                                                                                                        252

Ασκηση 8.4.     Αναγνώριση παραμέτρων σήματος                                                               253
Ασκηση 8.5. Αναγνώριση συστήματος δεύτερης τάξης                                                       256
Ασκηση 8.6. Αναγνώριση κλειστού συστήματος                                                                  257
Ασκηση 8.7.  Ορθογωνιότητα
e(k) και ŷ(k)                                                                          259
Ασκηση 8.8.  Ιδιότητες του ψευδοαντίστροφου πίνακα                                                       260
Ασκηση 8.9. Αναγνώριση στο χώρο κατάστασης συστήματος μιας εισόδου                       261
Ασκηση 8.10. Αναγνώριση στο χώρο κατάστασης συστήματος δύο εισόδων                    264

ΚΕΦ. 9. ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ                                                                         267

Ασκηση 9.1.  Προσαρμογή ενός απ'ευθείας (feedforward) κέρδους με τον

"κανόνα ΜΙΤ"                                                                                       267

Ασκηση 9.2.  Εφαρμογή του "κανόνα ΜΙΤ"                                                           268

Ασκηση 9.3.  Εφαρμογή του "κανόνα    ΜΙΤ",  καθώς και ενός ρητού (explicit)

προσαρμοστικού αλγόριθμου τοποθέτησης πόλων                            274

Ασκηση 9.4.  Προσαρμοστικός έλεγχος αναφοράς σε πρότυπο σε εξωθητή

πλαστικών                                                                                                       280

Ασκηση 9.5.  Προσαρμοστικός έλεγχος αναφοράς σε πρότυπο                          285

Ασκηση 9.6.  Προσαρμοστικός έλεγχος ελάχιστης διασποράς (minimum

νariance)  σε σύστημα  πρώτης  τάξης                                                  290

Ασκηση 9.7.  Ρητός (explicit) αυτορυθμιζόμενος ρυθμιστής με "υποκείμενο

πρόβλημα ελέγχου" τον έλεγχο αναφοράς σε πρότυπο                  292

Ασκηση 9.8.  Ρητός (explicit) αυτορυθμιζόμενος ρυθμιστής με "υποκείμενο

πρόβλημα ελέγχου" (underlying control problem) το πρόβλημα

τοποθέτησης πόλων                                                                              294

Ασκηση 9.9.  Σχεδίαση ρητών (explicit)  και υπονοούμενων (implicit)

αυτορυθμιζόμενων ρυθμιστών                                                               298

ΚΕΦ. 10. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΔΙΑΚΡΙΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ                                        304

Ασκηση  10.1.   Απευθείας,  σε σειρά και παράλληλη υλοποίηση συνάρτησης

μεταφοράς                                                                                           304

Ασκηση  10.2.   Σφάλματα  κβαντοποίησης  όταν  χρησιμοποιείται  αποκοπή

(truncation) ή στρογγυλοποίηση (rounding)                                               309

Ασκηση 10.3.  Μετάδοση σφαλμάτων κβαντοποίησης μέσα από συναρτήσεις

μεταφοράς (ανάλυση της χειρότερης περίπτωσης και της

μόνιμης κατάστασης)                                                                       312

Ασκηση  10.4.  Στατιστική ανάλυση μετάδοσης σφαλμάτων κβαντοποίησης μέσα

από συναρτήσεις μεταφοράς                                                          314

Ασκηση  10.5. Σφάλματα πολλαπλασιασμού σε παράλληλες και απευθείας

 υλοποιήσεις συνάρτησης μεταφοράς                                              319

Ασκηση  10.6.  Απώλεια ελεγξιμότητας λόγω κβαντοποίησης                                 326

Ασκηση 10.7. Διακριτοποίηση δυνατών θέσεων των πόλων κλειστού συστήματος

λόγω κβαντοποίησης των κερδών ανατροφοδότησης                     328

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α.  ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ LAPLACE                                      332

Α.1. ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΔΙΟΤΙΜΩΝ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΜΑΤΩΝ

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ LAPLACE                                                                        332

Α.2. ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΕΥΓΩΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ LAPLACE                                    335

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β.  ΠΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ Ζ                                                    339

Β.1. ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΔΙΟΤΙΜΩΝ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΜΑΤΩΝ

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ Ζ                                                                                 339

Β.2. ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΕΥΓΩΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ Ζ  341

 

Copyright 2008. George Koufoudakis