Η έκλειψη του 1999: Πριν την ολική φάση


10 Αυγούστου 1999 μ.Χ. (Γ.Η.), 02:50 UT (05:50 EEST)
Από το Boeing 737-400 της Malev στην πτήση MA 231  από Αθήνα για Βουδαπέστη

Είναι πολύ δύσκολο να περιγράψω το εκπληκτικό θέαμα που βλέπω από το παράθυρο του αεροπλάνου. Στην Ελλάδα είναι ακόμα νύχτα, και καθώς το αεροπλάνο παίρνει ύψος η γη κάτω είναι κατάμαυρη. Ο ουρανός όμως, από ένα σημείο και πάνω, είναι φωτεινός, ενώ η κιτρινοπορτοκαλιά ζώνη στην ανατολή είναι υπέροχη. Η Σελήνη έχει ανατείλει, και το δρεπάνι της είναι πάρα πολύ λεπτό, φαίνεται όμως και η υπόλοιπη. Τόσες μέρες, τόσες νύχτες μάλλον, την παρακολουθούσα, νύχτα με τη νύχτα, να προχωρά στην εκλειπτική, να πλησιάζει το Δία και να στέκεται από κάτω του, να πηγαίνει στον Κρόνο, και να εξακολουθεί την αμείλικτη πορεία της προς τον Ήλιο, τον οποίο θα φτάσει σε 30 περίπου ώρες. Μέχρι πριν από λίγο φαινόταν ένα άλλο ουράνιο σώμα μια μοίρα πιο πέρα. Ίσως να ήταν η Αφροδίτη. Μα τώρα έχει φωτίσει αρκετά και όπου να 'ναι θα βγει ο Ήλιος.

Με συνόδεψαν στο αεροδρόμιο ο Άγγελος, η Ελίνα και ο Στέφανος, και είχαμε λίγο χρόνο μετά το check-in για να παρατηρήσουμε το Δία και τον Κρόνο με το τηλεσκόπιο, που στήσαμε στο χώρο στάθμευσης του αεροδρομίου. Φαίνονταν θαυμάσια και οι τέσσερις δορυφόροι του Γαλιλαίου, ο Κρόνος ήταν σαφώς επιμηκυμένος, ενώ διακρινόταν πολύ αχνά και ένας δακτύλιος.

Η Malev για κάποιο λόγο μού έδωσε θέση business class, και μάλιστα σε ανατολικό παράθυρο, και μ' έχουν ταράξει στην περιποίηση. Έφαγα ένα καταπληκτικό πρωινό την ώρα που ο Ήλιος ανέτειλε μέσα από μια θάλασσα πρωινής υγρασίας. Η Σελήνη έπαψε να φαίνεται όταν βγήκε ο Ήλιος. Τώρα πια το θέαμα έξω δεν έχει ενδιαφέρον, και μπορώ να γράφω απερίσπαστος, πίνοντας παράλληλα το δεύτερο καφέ μου.

Τα τελευταία νέα για τον καιρό στη Γερμανία είναι αποθαρρυντικά. Βροχές και πυκνή συννεφιά την Τετάρτη, εκτός ίσως από το Saarbrücken και τις γειτονικές πόλεις, όπου αναμένεται αστάθεια. Ελπίζουμε όμως ακόμα. Το να γίνει η μέρα νύχτα μπορεί να είναι συναρπαστικό ακόμα κι αν δεν φαίνεται ο ουρανός. Εξάλλου, όπως είπε ο ποιητής, κι αν φτωχική τη βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.

Ποια είναι όμως η Ιθάκη, και ποιο είναι το ταξίδι; Κάνω διακοπές που πολλοί θα ζήλευαν σε βαθμό φθόνου. Πέντε μέρες στη Μήλο. Άλλες τόσες στη Νάξο. Και τώρα δυο μέρες στο Μόναχο. Και όμως, τι ειρωνία, οι πιο συναρπαστικές στιγμές των διακοπών μου ήταν ένα βράδυ και ένα μεσημέρι στην Αθήνα. Τις υπόλοιπες ώρες θλίψη. Είναι η θλίψη που με κατέλαβε ξαφνικά το βράδυ πριν φύγω για τη Μήλο, και που έμεινε μαζί μου σ' όλη την παραμονή μου στη Μήλο. Δεν μ' έχει εγκαταλείψει μέχρι τώρα, παρά μόνο ένα βράδυ κι ένα μεσημέρι στην Αθήνα. Μια εβδομάδα γεμάτη βασανιστική άγνοια, ανώφελη σκέψη, και συνειδητοποίηση της απειλητικής πλέον επερχόμενης φυγής μου στην Αγγλία. Το ταξίδι μου στο Μόναχο είναι φάρμακο για να με βοηθήσει να μην τα σκέφτομαι. Μετά από αυτές τις δυο μέρες, ελπίζω πως δεν θα χρειαστώ άλλο φάρμακο, τουλάχιστον όχι για λίγες εβδομάδες.

22:18 UT (00:18 CEST)
Από το σπίτι της Έλενας στο Μόναχο

Είχα ξεχάσει πόσο ωραίο είναι το Μόναχο. Ή ίσως να μην το είχα καταλάβει καθόλου όταν είχα έρθει το 1993. Η πόλη είναι ωραία και αραιά χτισμένη. Οκτώ γραμμές μητροπολιτικού σιδηροδρόμου και άλλες τόσες προαστειακού, που συμπληρώνονται από λεωφορεία και τραμ, σε πηγαίνουν γρήγορα και άνετα όπου θες. Οι δρόμοι είναι φαρδιοί, χωρίς παράνομα σταθμευμένα οχήματα που να δυσχεραίνουν την κίνηση οχημάτων και πεζών. Υπάρχει και εκτενές δίκτυο ποδηλατοδρόμων, που μάλιστα περνούν μέσα από καταπράσινα πάρκα. Ό,τι και να γράψω γι' αυτή την πόλη είναι λίγο. Πρέπει να τη ζήσει κανείς, όπως την έζησα κι εγώ, έστω και για μια μέρα μόνο, για να καταλάβει πόσο ωραία είναι. Πήγαμε με την Έλενα στο κέντρο για βόλτα και για κάτι ψώνια. Πήγαμε με ποδήλατα βόλτα στην Isar, τον ποταμό της πόλης, και στο σπίτι του αδερφού της, για να δούμε το βίντεο που είχα φέρει από την Αθήνα. Πήγαμε και το βράδυ σ' ένα μικρό μπιτς-πάρτυ στην όχθη της Isar, που διοργάνωσε ο αδερφός της Έλενας για τα γενέθλιά του.

11 Αυγούστου 1999, 06:18 UT (08:18 CEST)
Από το σπίτι της Έλενας

Γενικά η μέρα χτες ήταν πολύ γεμάτη, αλλά μες στο βαρύ κεφάλι που είχα λόγω της έλλειψης ύπνου ήταν φορές σαν να ζούσα σε όνειρο. Δεν πρόλαβα να γράψω πιο πολλά πράγματα, γιατί με πήρε ο ύπνος. Θα ξαναγυρίσουμε όμως τώρα την αφήγηση στην αρχή, για να περιγράψουμε τα τσαλμάκια του καιρού.

Όλος ο δρόμος από την Αθήνα ως τη Βουδαπέστη ήταν ασυννέφιαστος. Στη Βουδαπέστη επιβιβάστηκα σ' ένα τρομερό μικρό τζετάκι, Fokker 70, που μάλιστα ήταν πολύ άνετο, με τέσσερα μεγάλα καθίσματα σε κάθε σειρά αντί για έξι μικρότερα, ακόμα και στην οικονομική θέση. Αυτή η Malev μ' έχει κουφάνει· είναι κι η ακρίβεια των δρομολογίων της. Στο μεγαλύτερο διάστημα της πτήσης κοιμόμουν, όχι όμως τόσο ώστε να μη δω τον καιρό. Αίθριος πάνω από Ουγγαρία και Αυστρία, ως το Salzburg. Εκεί πλέον ξεκινούσαν τα σύννεφα, που έμοιαζαν να έχουν κάνει κατάληψη σ' όλη τη Γερμανία. Νόμιζες ότι σταματούσαν ακριβώς πάνω στη γραμμή των συνόρων με την Αυστρία.

Στο Μόναχο είχε συννεφιά και βροχή. Τα πρωινά δελτία καιρού προέβλεπαν το ίδιο και για σήμερα, αλλά άφηναν λίγες ελπίδες για ν' ανοίξει λίγο ο καιρός αργότερα. Το απόγευμα ο ουρανός καθάρισε απρόσμενα κι έγινε καταπληκτική λιακάδα. Ως την ώρα που κοιμηθήκαμε, ο ουρανός έμεινε καθαρός και αραιά μόνο περνούσαν πού και πού ένα-δυο συννεφάκια. Τα δελτία καιρού επέμεναν όμως ότι θα ερχόταν μέτωπο από τα βόρεια.

Όταν ξύπνησα σήμερα, ο καιρός ήταν σχεδόν αίθριος, αλλά μαζεύονται ολοένα περισσότερα σύννεφα από το βορρά, ενώ τα δελτία καιρού μιλούν για βροχές και καταιγίδες με διαστήματα βελτίωσης.

Ο νυχτερινός ουρανός του Μονάχου είναι αρκετά καλός. Το πάρκο όπου έγινε χτες το μπιτς-πάρτυ είναι στη νότια άκρη της πόλης, και ενώ στο βορρά ήταν η άλως από τα φώτα της πόλης, ο υπόλοιπος ουρανός ήταν τόσο σκοτεινός ώστε αχνοφαινόταν ο γαλαξίας. Η Λύρα ήταν ευδιάκριτη, όπως και όλος ο Κύκνος, φαινόταν και ο Οφιούχος με τα δύο φίδια του, ο Βοώτης, η Corona Borealis, και πολλοί ακόμα αστερισμοί. Επειδή εδώ ο βόρειος ουράνιος πόλος είναι ψηλότερα, είναι ευκολότερο να δεις τη Μεγάλη Άρκτο ολόκληρη, και παρά την άλω φαίνονταν τα περισσότερα σημαντικά αστέρια της, και όχι μόνο τα γνωστά επτά.

Το Μόναχο αυτές τις μέρες ζει στο ρυθμό της έκλειψης. Στο τρένο και στα καφέ ακούς τους διπλανούς να μιλούν γι' αυτήν και ν' ανησυχούν για τον καιρό. Έτσι δηλαδή μου λέει η Έλενα όταν συμβαίνει αυτό, αφού εγώ από Γερμανικά δεν καταλαβαίνω μία. Υπάρχουν και πολλοί επισκέπτες.

Αποφασίσαμε τελικά να μείνουμε στο Μόναχο, για ν' αποφύγουμε την κίνηση που αναμένεται να υπάρξει στα τρένα και τους αυτοκινητοδρόμους, και γιατί θα είναι δύσκολο να βρούμε ύψωμα στα βόρεια, ενώ στην πόλη ξέρουμε ένα ψηλό κτίριο που μάλλον δεν θα μαζέψει πολύ κόσμο.

Μένει τώρα μία ώρα και 25 λεπτά ως την πρώτη επαφή, και σιγά-σιγά ετοιμαζόμαστε να φύγουμε.

09:56 UT (11:56 CEST)
Από την ταράτσα του Hauptgebäude (Κτίριο Διοίκησης) του Πολυτεχνείου του Μονάχου

Εδώ είναι ωραία, έχει θέα στο Μόναχο, έχει μαζευτεί πολύς κόσμος και η ατμόσφαιρα είναι πανηγυρική. Ο ουρανός είναι συννεφιασμένος αλλά ενίοτε ο Ήλιος βγαίνει. Τον παρατηρήσαμε με τα ειδικά γυαλιά περίπου ένα τέταρτο μετά την πρώτη επαφή, και ένα ακόμα τεταρτάκι μετά, και το θέαμα είναι πολύ ενδιαφέρον και σε ανάβει για τη συνέχεια. Τώρα ήρθε ένα μεγάλο σύννεφο κι έφερε βροχή, αλλά έχουμε ακόμα ελπίδες ότι μπορεί ν' ανοίξει λιγάκι ο ουρανός αργότερα. Μένουν 33 λεπτά για τη δεύτερη επαφή.

22 λεπτά πριν τη δεύτερη επαφή και ο ήλιος ξαναβγαίνει. Έχει γίνει πλέον δρεπάνι! Η τρύπα στον ουρανό είναι μεγάλη. Έρχονται κι άλλα σύννεφα και δεν ξέρουμε αν θα προλάβουν.


Πίσω στο ευρετήριο Μετά την ολική φάση