Ο παπάς ο παχύς

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ

Η νηστεία αποτελεί μιας πρώτης τάξεως δίαιτα. «Είναι απίθανο ή, τέλος πάντων, σπάνιο να τηρεί κανείς πιστά το διαιτολόγιο της ορθοδοξίας και να είναι παχύσαρκος» αποφαίνονται οι ειδικοί. Ωστόσο, η εικόνα των ιεραρχών μας φαίνεται πως έρχεται να ανατρέψει όλα τα... παγκόσμια επιστημονικά δεδομένα, αφού σχεδόν το σύνολο της εκκλησιαστικής ηγεσίας ανήκει στην κατηγορία των υπέρβαρων ή των παχύσαρκων ατόμων.

Το «μενού» της νηστείας είναι άκρως λιτό και απέριττο. Με βάση χριστιανικές συνήθειες οι οποίες έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα, οι ημέρες της νηστείας ετησίως ξεπερνούν τις 232! Συγκεκριμένα οι πιστοί πολίτες, και οπωσδήποτε οι άνθρωποι του κλήρου, πρέπει να νηστεύουν αυστηρά κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, δύο ημέρες κατά τις οποίες δεν πρέπει να καταναλώνουν ούτε λάδι.

* Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο εγχειρίδιο «Η νηστεία της Εκκλησίας» του μητροπολίτου Νέας Σμύρνης Συμεών Κούτσα, για τους πρώτους χριστιανούς η Τετάρτη και η Παρασκευή σήμαιναν ξηροφαγία η οποία, κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, προϋποθέτει να παίρνει κανείς μόνο ένα γεύμα την ημέρα στις 3 μ.μ. χωρίς λάδι, κρασί και κρέας. Να θυμίσουμε ότι κατά τη διάρκεια του χρόνου υπάρχουν 104 Τετάρτες και Παρασκευές.

* Ακολουθούν άλλα δύο μεγάλα διαστήματα αποχής, η Σαρακοστή, όπου επιβάλλεται εγκράτεια για 40 ημέρες, αλλά και η περίοδος προ των Χριστουγέννων - μια περίοδος επίσης σαράντα ημερών.

* Νηστεία προβλέπεται επίσης των Αγίων Αποστόλων και η έναρξη της διαδικασίας εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα. Είναι όμως δυνατόν η περίοδος αποχής να διαρκέσει έως και 30 ημέρες.

* Τέλος, μεγάλο διάστημα νηστείας (διάρκειας 15 ημερών) προβλέπεται τον Δεκαπενταύγουστο με ιδιαίτερα αυστηρό χαρακτήρα.

* Τρεις άλλες ημέρες του χρόνου που έχουν ορισθεί ως νηστείες είναι η 5η Ιανουαρίου με ξηροφαγία (επιτρέπεται το λάδι μόνο αν πέσει Σάββατο ή Κυριακή), η 14η Σεπτεμβρίου αλλά και η 29η Αυγούστου. Παράλληλα, υπάρχουν νηστείες που αφορούν τα μέλη της Εκκλησίας και εκκλησιαζόμενους όπως:

- Όταν επιβάλλεται από τον πνευματικό ως επιτίμιο.

- Όταν έχει τη μορφή «τάματος» ή κρίνεται ωφέλιμο για διάφορους πνευματικούς λόγους.

- Πριν από τη συμμετοχή στα Θεία Μυστήρια (γάμους, βαφτίσια, μετάνοια κ.λπ.).

- Νηστεία οπωσδήποτε πριν από τη μετάληψη.

___________

* Ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Δημήτρης Γρηγοράκης είναι σαφής:

Τροφές για δίαιτα

«Αν τηρεί κανείς αυτό το διαιτολόγιο δεν μπορεί να είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος και αυτό επειδή η συγκεκριμένη διατροφή εξασφαλίζει το κανονικό βάρος. Υπάρχει ωστόσο ένας κίνδυνος. Αν κανείς τις "ελεύθερες" ημέρες, σε αυτές δηλαδή που δεν νηστεύει, τρώει ασύδοτα, τότε μπορεί να χαλάσει τον μεταβολισμό του. Όμως και τότε είναι πολύ μικρές οι πιθανότητες να γίνει παχύσαρκος».

* Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Νίκος Γιαννόπουλος, διαιτολόγος-διατροφολόγος, ο οποίος αναφέρει: «Είναι δύσκολο ή μάλλον για να είμαι ακριβής είναι σπάνιο κάνοντας αυτή τη διατροφή να γίνει κανείς παχύσαρκος ή υπέρβαρος. Σίγουρα με τη νηστεία περιορίζονται λιπαρά από το λάδι που αποτελεί το 40% των θερμίδων για τον Έλληνα με βάση τα όσα καταναλώνει. Και μόνο λοιπόν το ότι περιορίζεται το ελαιόλαδο κόβονται πολλές θερμίδες. Το ίδιο ισχύει και για το κρέας. Πρέπει να έχει κανείς κανονικό σωματικό βάρος αν τρώει λαχανικά και φρούτα. Εκτός βεβαίως αν υπάρχει γενετική προδιάθεση, τότε και χωρίς να τρώει ή έστω τρώγοντας λίγο, παχαίνει».

* Μια άλλη διάσταση δίνει ο ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος Κώστας Τσίγκος, ο οποίος επισημαίνει πως οι συνολικές θερμίδες είναι αυτές που καθορίζουν τη σιλουέτα μας:

«Αν θα χάσει κανείς βάρος, εξαρτάται από τις συνολικές θερμίδες που λαμβάνει και ανάλογα με τις ποσότητες. Η νηστεία εξυπηρετεί, βέβαια, στόχους υγιεινής διατροφής επειδή είναι χαμηλή σε λιπαρά, αλλά πέρα από αυτό αν, κανείς καταναλώσει ποσότητες μειωμένες μπορεί να χάσει βάρος. Πολλοί όμως παχαίνουν στο διάστημα αυτό επειδή τρώνε περισσότερο, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι δεν παχαίνουν. Παίζει ρόλο και η άσκηση. Αν κάνεις χειρωνακτική εργασία και νηστεύεις, θα χάσεις, εάν κάθεσαι, θα πάρεις».

* Πάντως, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα τα τελευταία χρόνια δίνει ιδιαίτερο βάρος και στο «μεταβολικό σύνδρομο», από το οποίο όταν πάσχει κανείς ο οργανισμός του υπερεκκρίνει ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να γίνεται εναπόθεση λίπους και να αυξάνεται το συνολικό σωματικό βάρος. Το μεταβολικό σύνδρομο αποτελεί τη νέα μάστιγα του 21ου αιώνα και με βάση τις εκτιμήσεις προσβάλλονται περίπου ένας στους πέντε άνδρες και μία στις τέσσερις γυναίκες.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 19/06/2005