Λουτράκι, 15 Δεκεμβρίου 2000


Ημερομηνία: 15 Δεκεμβρίου 2000
Τοποθεσία: Βουνά πίσω απ' το Λουτράκι Αττικής
Παρόντες: Στέφανος, Αντώνης, Βαγγέλης, Άγγελος, Λάζαρος, Κλεονίκη, Μελίνα
Συντάκτης: Αντώνης

Εγώ, ο Στέφανος και η Μελίνα πήγαμε νωρίς στην περιοχή για να βρούμε παρατηρητήριο με το φως της ημέρας. Διαλέξαμε ένα κοντά στο σημείο απογείωσης των ανεμοπτεριστών, και περιμέναμε τους άλλους, που ήρθαν δύο ώρες αργότερα, έξω από τη Μονή Αγίου Ιωάννου. Το σημείο που βρήκαμε, με εκπληκτική θέα στον Ισθμό, τον Κορινθιακό Κόλπο, και το Ηραίο, είχε δυστυχώς μπόλικη φωτορύπανση από το Λουτράκι, την Κόρινθο, τους συνεχείς οικισμούς κατά μήκος της νότιας πλευράς του Κορινθιακού Κόλπου, και κυρίως από την κοντινή Περαχώρα, της οποίας ο δημόσιος φωτισμός φωτίζει κυρίως τον ουρανό. Κατά τα άλλα οι συνθήκες ήταν πολύ καλές, υγρασία μηδέν, και βλέπαμε περίπου όσο και στη Νεμέα πριν δύο εβδομάδες, μέχρι λίγο μετά τις 10 που μαζεύτηκαν σύννεφα και φύγαμε.

Όταν παρατηρούν 7 άτομα, και μάλιστα ασυντόνιστα, δεν είναι δυνατό να γράψω τι είδε ο καθένας. Θα γράψω λοιπόν μόνο τι είδα εγώ. Από Messier τίποτε παραπάνω απ' ό,τι είχα ήδη δει. Πήρα και τα 110 ένα προς ένα, και βρήκα μόνο 4 καινούργια υποψήφια για να δω (τα M44, M50, M67, M81), αλλά ήταν και τα 4 πίσω από σύννεφα ή δεν είχαν βγει ως την ώρα που φύγαμε. Είδα όμως τον πλανήτη Ουρανό, και σήμερα ξόδεψα πολλή ώρα για να καταλάβω τι ήταν ένα σώμα (αστέρι μάλλον) κοντά στον Ουρανό, που δεν είχαν οι χάρτες.

Το παρακάτω σχέδιο δείχνει τι περίπου είδα με τα κιάλια μου, τα 7x50. Σε παρένθεση αναγράφονται τα φαινόμενα μεγέθη. Η βουλίτσα κάτω από τον Ουρανό ήταν ένα αστέρι με μέγεθος περίπου 7.5, δηλαδή στο όριο της όρασής μου με τα κιάλια, και δεν θα ασχοληθούμε άλλο με αυτό σ' αυτό το κείμενο. Δεν μπορώ μάλιστα να είμαι βέβαιος ότι δεν υπήρχε κι άλλο τέτοιο, ειδικά στο κάτω τριγωνάκι, γιατί δεν έψαξα πολύ. Πάντως κοντά στα τριγωνάκια δεν υπήρχαν άλλα σώματα μεγέθους μέχρι 7.

Τι είδα

Το ερώτημα είναι ποιο ήταν το σώμα που στο σχήμα συμβολίζω με Χ. Η εντύπωσή μου ήταν ότι ήταν λαμπρότερο από το 31 Cap, και ο Βαγγέλης το επιβεβαίωσε χωρίς να του πω τίποτε (κοιτάζαμε με τα κιάλια και του είπα ότι ο χάρτης δεν έχει το Χ γιατί είναι ασθενές, και μου είπε «μα είναι πολύ λαμπρότερο από την κορυφή του κάτω τριγώνου [εννοούσε το 31]»). Δεν μπορώ, με την περιορισμένη εμπειρία μου, να εκτιμήσω ακριβώς το μέγεθός του, αναμφίβολα όμως ήταν μεταξύ 6.2 και 6.8 (εφόσον το 7.05 που λέει το Planetarium για το 31 είναι σωστό).

Όταν γύρισα σπίτι έψαξα στο xplns και στο Planetarium 2, και διαπίστωσα με έκπληξη ότι το 31 υπάρχει σε όλους τους χάρτες (Levy, xplns, Planetarium 2 [που χρησιμοποιεί τον κατάλογο Yale]), αλλά το Χ δεν υπάρχει (έψαξα ακόμα και τους κομήτες και αστεροειδείς που είχε το Planetarium). Τελικά το βρήκα σε δύο χάρτες στο web: Αφενός εδώ και αφετέρου σ' αυτόν εδώ το χάρτη του Sky&Telescope, ο οποίος δείχνει μάλιστα και το ασθενέστατο που είδα στη μέση του πάνω τριγωνακίου, καθώς και τον Ουρανό, και αν ο Ουρανός μπει στη θέση που αντιστοιχεί στις 15 Δεκεμβρίου προκύπτει ακριβώς το δικό μου σχέδιο.

Το παράξενο δεν είναι τόσο γιατί οι χάρτες δεν έχουν το Χ, αφού είναι ασθενές, αλλά κυρίως γιατί έχουν το ακόμα ασθενέστερο 31. Ο Levy έχει μέχρι μεγέθους 6, και όμως έχει και το 31. Η πιθανότερη εξήγηση που μπορώ να δώσω είναι ότι ήταν λάθος του Flamsteed, του κυρίου που κατήρτισε τον κατάλογο με την αραβική αρίθμηση, ο οποίος περιέλαβε το ασθενές 31 παραλείποντας όχι μόνο το X αλλά και το ακόμα εντονότερο Yale 8122. Το λάθος του Flamsteed φαίνεται ότι μεταφέρθηκε (ακουσίως ή εκουσίως) και στον κατάλογο Yale.

Αυτά τα λίγα εν αναμονή της πλήρους διαλεύκανσης αυτού του θεμελιώδους για την αστρονομία ζητήματος. Θα βρούμε τα πλήρη στοιχεία του Χ είτε όταν έρθει το Sky Atlas 2000, που περιμένω απ' την Amazon, ή όταν ο Στέφανος το κοιτάξει στο Starry Night.

Επιστροφή στο ευρετήριο