Βροχή Λεοντίδων, 18 Νοεμβρίου 1999

Εγκατάσταση - προβλήματα

Κατά τη 01.30 EET έγινε η εγκατάσταση στο σημείο παρατηρήσεως. Το σημείο βρισκόταν στο δρόμο μεταξύ Νέας Μάκρης και Διονύσου, που περνάει από βουνά. Στο σημείο αυτό είχαμε άνετη ορατότητα προς ανατολικά, λιγότερη νότια και βόρεια και μικρή δυτικά λόγω της παρουσίας βουνού. Η σκοτεινότητα κειμενόταν σε μέτρια επίπεδα κυρίως λόγω της γειτνίασης με τη Νέα Μάκρη αλλά και άλλων κατοικημένων περιοχών. Χαρακτηριστικά αναφέρω πως δεν φαινόταν η ζώνη του γαλαξία μας. Κοντά στον ορίζοντα μέχρι γωνία ύψους 15 μοιρών η ορατότητα ήταν περιορισμένη και φαίνονταν μόνο λαμπρά άστρα - πλανήτες κυρίως, λόγω της υγρασίας και της φωτεινής άλω των οικισμών και των παροδικών νεφώσεων. Ένα ακόμα πρόβλημα του παρατηρητηρίου ήταν η γειτνίαση με τον κεντρικό δρόμο, κι έτσι υπήρχε παροδικά όχληση από τα φώτα των διερχόμενων οχημάτων.

Διάστημα μεταξύ 01.30-03.00 EET

Μεταξύ 01.30 και 03.00 γίνονταν αναγνωρίσεις αστερισμών, και συγκεκριμένα:

• Αστερισμός του Ωρίωνα. Έγινε αναγνώριση όλων των κύριων άστρων μαζί με αυτά του ρόπαλου και του ζώου. Λήφθηκαν αστροφωτογραφίες, σε μία εκ των οποίων πέρασε μετέωρο. Παρατηρήθηκε με τα κυάλια το νεφέλωμα M42.
• Αστερισμός του Μεγάλου Κυνός. Αναγνώριση των κύριων άστρων (α-ε), παρατεταμένη φωτογράφιση (μετά τις 03.00), σε συνδυασμό με τη βροχή μετεωριτών. Παρατήρηση με τα κυάλια του ανοικτού σμήνους Μ41.
• Aστερισμός των Διδύμων. Αναγνώριση των άστρων, παρατήρηση με τα κυάλια του ανοικτού σμήνους Μ35.
• Αστερισμός του Καρκίνου. Η αναγνώρισή του κατέστη δύσκολη με το γυμνό μάτι. Χρησιμοποιήθηκε ο Προκύων, οι δύο Δίδυμοι και ο Regulus του Λέοντος για να εντοπιστεί. Παρατήρηση με τα κυάλια του ανοικτού σμήνους Μ44.
• Αστερισμός του Λέοντος. Εύκολα εντοπίσιμος από το σχήμα του και από το φωτεινό αστέρι Regulus που είναι πάνω στην εκλειπτική. Από το Λέοντα προερχόταν και η βροχή που θα αναλυθεί παρακάτω διεξοδικά.
• Περσεύς. Εντοπισμός των κύριων αστεριών.
• Ταύρος. Εντοπισμός των κύριων αστεριών, παρατήρηση με τα κυάλια των Πλειάδων και των Υάδων (ανοικτό σμήνος).
• Αστερισμός της Ανδρομέδας. Εντοπισμός των κύριων αστεριών, παρατήρηση με τα κυάλια του γαλαξία της Ανδρομέδας (Μ31).

Ακόμα εντοπίστηκαν ο Ηνίοχος, οι Άρκτοι, η Κασσιόπη, καθώς και οι πλανήτες Δίας και Κρόνος. Ο Δίας παρατηρήθηκε με τα κυάλια και με δυσκολία (λόγω μη σταθερότητας), και διακρίθηκαν οι δορυφόροι του.

Διάστημα μεταξύ 03.00-04.15 EET

Παρατηρήθηκε το φαινόμενο της βροχής των μετεωριτών. Έως τις 03.00 το φαινόμενο ήταν ασθενές με συχνότητες περί τα 1-2 μετέωρα το λεπτό. Από τις 03.00 το φαινόμενο άρχισε να εντείνεται. Στις 04.00 είχαμε την έξαρση. Κατά την έξαρση είχαμε κατά μέσο όρο 100 πτώσεις μετεώρων το λεπτό με κορυφώσεις 6-10 μετεώρων το δευτερόλεπτο. Μια μέση κορύφωση ήταν στα 4 μετέωρα το δευτερόλεπτο, ενώ σε στιγμές ηρεμίας πρέπει να είχαμε περί τα 20 μετέωρα το λεπτό. Οι χρόνοι που καταγράφηκαν εξάρσεις ήταν 03.00, 03.30, 03.45 και 04.00.

Το χαρακτηριστικό της βροχής ήταν ότι η προέκταση των πορειών της βροχής είχε κέντρο το Λέοντα. Όταν μάλιστα είχαμε μετέωρα κοντά στο Λέοντα, φαίνονταν να σχηματίζουν ακτίνες κύκλου. Εντούτοις τα μετέωρα παρουσιάζονταν και αρκετά μακρύτερα από το Λέοντα, έως τον αστερισμό της Κασσιόπης (βόρεια), και του Ωρίωνα (νότια). Η περιοχή με τα πιο εντυπωσιακά μετέωρα ήταν μεταξύ Μεγάλης Άρκτου και Διδύμων. Ο προσανατολισμός αυτός της βροχής οφείλεται στο ότι η Γη αυτή την εποχή κατευθύνεται προς το Λέοντα, οπότε όλες οι βροχές των μετεώρων θα προέρχονταν από αυτό το σημείο.

Οι ουρές είχαν μήκος από 2 ως 20 μοίρες και σε ιδιαίτερα φωτεινές πτώσεις παρατηρήθηκε το φαινόμενο τα ίχνη της ισχυρότερης πτώσης να είναι ορατά παραπάνω από ένα λεπτό. Εφόσον αποκλείσαμε να είναι ετερόφωτα, ήταν αυτόφωτα μάλλον λόγω υψηλής θερμοκρασίας. Το φαινόμενο αυτό χρήζει διερεύνησης.

Τα φωτεινότερα από τα μετέωρα είχαν τη φωτεινότητα ημισελήνου, φωτίζοντας όλο το χώρο και τη γη. Η φωτεινότητα κυμαινόταν εντούτοις από φαινόμενο μέγεθος 1 έως -5 (φωτεινότητα της Αφροδίτης αυτή την εποχή).

Φωτογραφίες λήφθηκαν προς διάφορα σημεία του ουρανού με χρόνους έκθεσης 2-5 λεπτών και φακό 28 mm. Τέτοια σημεία ήταν ο Μέγας Κύων, η Μεγάλη Άρκτος, οι Δίδυμοι, η Κασσιόπη και ο Λέων.

Απεγκατάσταση - 04.15 EET

Στις 04.15 έγινε η απεγκατάσταση κυρίως διότι το φαινόμενο δεν μπορούσε να παρατηρηθεί γιατί σύννεφα παρουσιάστηκαν απότομα. Είχε ήδη ανατείλει η Αφροδίτη, η οποία ήταν πιο φωτεινή ακόμα και από το Δία και χρησιμοποιήθηκε σαν μέτρο σύγκρισης για τη φωτεινότητα των μετεώρων.

Επιστροφή στο ευρετήριο